Edgarii Allani Poe tres
fabulae horrificae omnium illustrissimae („Cattus niger“ et „Ranunculus“ et
„Puteus et pendulum“) a Nicolao Groß in Latinum conversae. Insunt lineamenta ab
Alfredo Kubin confecta et fusum glossarium Latinê scriptum.
Cattus niger (Angl. The Black Cat) primum editus
est d.19. m.Aug. a.1843 in actis diurnis, c.t. United States Saturday Post.
Narrator primâ personâ
narrans est uxoratus et valdê diligit bestias. Bestiolarum omnium eidem
dilectissima est Pluto cattus, quocum intimâ amicitiâ coniunctus est. Aliquando
idem vir incipit vim afferre uxori omnibusque bestiis – excepto Plutone. At cum
domum veniat inebriatus, etiam Plutoni malefaciens cultro alterum oculum eius
effodit. Atrox hoc facinus ut obliviscatur, denuo se inebriat vino adusto.
Summê indignatus, quod a catto nunc anxiê evitatur, toti rei finem impositurus
bestiam ex arbore laqueo suspendit.
Nocte sequenti in domo
incendium exoritur, omnes homines inhabitantes vitam suam servare possunt.
Incendio finito vir parietinas domûs suae perspiciens opus ectypon invenit muro
inditum, quod formam habet catti. Necesse est aliquem bestiam de arbore
desectam per fenestram in domum iniecisse, et potassio formam bestiae calci
esse inustam.
Per menses vir nunc in
suis somniis animique fictionibus vexatur phantasmate catti, sed denique, cum
incipiat eandem bestiam desiderare, quaerit aliquam in illius locum
supponendam. Mox invenit novum cattum priori valdê similem, qui fit etiam
familiae bestia dilectissima. At is cattus in pectore habet album signum
gabali, quo vir terreatur. Nocturnis suppressionibus doloribusque animae vir
non potest, quin bestiam evîtet, sed cattus eo potius viro appropinquat.
Denique vir summo angore atque timore confectus decernit, ut bestiam
interficiat. At securi cum sit cattum occisurus, uxor se interponit, ut cattum
servet, sed ipsa moriatur facinore infernali. Animo excitatissimo vir mugînans,
quomodo defungi possit cadavere, in animum inducit idem parieti hypogei
includere. Deinde omnia e consilio
fiunt et bene accidit, quod cattus aufugit – timore, ut vir putat. Cum
nonnullis diebus post astynomi virum visitent, idem illos per domum ducit animo
tranquillissimo. Confidentiâ sui magnâ et gloriosâ baculo pulsat illum locum
muri, post quem cadaver abdidit. At hôc momento temporis subito e muro êditur
lamentatio submissa et formidulosa...
Puteus et pendulum (Anglicê: The
pit and the pendulum) est narratio
brevis, quae ab Edgario Allano Poe conscripta est a.1842. Quae procul dubio est
omnium Edgarii Allani fabularum ea, quae
habet plurimam exspectationem, fortasse prorsus omnium fabularum quae
exstant.
Narratio incohatur a causâ
iudiciali. Narrator (qui simul est persona praecipua) a iudicibus damnatur,
deinde animo relinquitur. Postea resipiscit in cellâ tenebrosâ. Interim legimus
fabulam agi in urbe Toleto Hispanicâ. Narrator ex se quaerit, num in cellâ
obscurâ exspectandum sit supplicium capitale. Aliquamdiu post captivus conatur
carcerem explorare. Parietem manu tangit, usque dum revertatur ad locum, unde
profectus est. Mensurat circuitum 50 ferê metrorum. Deinde studet per mediam
cellam pervadere, ut computet diametrum. At pervadens caespitat; tum explorat
aperturam, parvam cisternam. Cui aliquid inicit, ut audiat, quantae sit
profunditatis. Animadvertit in fundo cisternae
esse aquam. Postquam captivo licuit aquam frustumque panis comedere, subito, ut
iam antea, obdormiscit. Experrectus animadvertit se cellae magnitudinem
computantem erravisse. Nam eadem non maiore est circuitu quam 25 metrorum
necnon formâ quadrangulatâ, parietibus aeneîs. Necnon vir animadvertit se nunc
esse vinctum. Aestimat autem lacunar esse altitudinis ferê triginta pedum aut
quadraginta. Animadvertit lacunari impictam esse rem, quam putat esse pendulum.
Subito apparent ratti, qui olfecêrunt carnem, quae captivo erat data. Horâ post idem vir animadvertit lacunar esse
humilius quam primo putavit necnon pendulum esse valdê magnum ponderosumque,
quia sit metallicum. Postea idem
cogitat forte fortunâ prohibitum esse, ne moreretur in cisternam delapsus, et
carnifices sui nunc aliam rationem quaerere, ut sibi parent mortem.
Dies transiguntur, quibus
captivus animadvertit lacunar etiam etiamque demitti, usque dum chalybs
oscillans corpori suo sit tam propinquum, ut eandem odoretur. Pendulum formâ
est semilunari, huc illuc oscillatur, magis magisque appropinquans. Vir
horribiliter timet, ne pendulo dissecetur. Hac in re desperatissimâ virum
subito subit cogitatio quaedam...
Ranunculus (Angl. Hop-Frog) est morio aulicus. Rex autem
ab eodem delectatur non solum propter Ranunculi facetias, sed etiam quia morio
simul est nanus et mancus.
Ranunculi unica amica et
familiaris est Tripetta ballatrix – ambo olim bello capti ex aliquâ terrâ
barbaricâ missi erant ad aulam.
Cum Ranunculus propter
iocos suos magni aestimetur, sed minimê diligatur, Tripetta omnibus dilecta
delicataque saepe potest Ranunculo benefacere.
In aulâ mox celebrabitur magna ballatio personata. Rex eiusque septem
ministri frustra consulunt, quales vestes sibi sint induendae. Itaque
Ranunculum Tripettamque iubent venire.
Rex scit Ranunculum
taedêre vini, quia idem morio aulicus hac potione excitetur usque ad insaniam.
At rex, qui amet iocos incultos, cogit Ranunculum, ut vacuefaciat poculum; quia
morio non statim scit, quid suadeat, ei datur poculum alterum. Nanus anhelat
cunctabundus. Tripetta procumbit ad pedes rêgis, ut veniam precetur pro nano
miserrimo, sed dominus inebriatus vinum poculi infundat in faciem puellae.
Subito in oeco auditur
mirus stridor.
Nunc
animus Ranunculi videtur mirê exhilarari: morio alterum poculum ridens cum
epotaverit, rêgi ministrisque explanat consilium personas instruendi, quod modo
sibi vênit in mentem. Nec deest, ut est provisum, ingens tumultus, cum mediâ
nocte octo pongones (i.e. magni simii) catenis inter se convincti caespitantes
et mugientes in oecum irruunt, in quo securitatis causâ antea in
locum candelabri suppositae sunt multae faces parietales omnesque fores sunt
obseratae. In tumultu vehementissimo caterva pongonum concatenatorum
vociferantium cum appropinquet catenae, e qua alioquin dependebat candelabrum,
morio aulicus exsequitur ultionem suam formidulosam...
|