Fabula integra a Nicolao Groß in Latinum conversa glossarioque copioso instructa.
„Werther iuvenis quae passus sit“ est fabula epistolica a Iohanne Volfgango de Gothe conscripta. Eadem primo edita est a.1774, retractata a.1787. Hac
fabulâ romanicâ, quae fuit Goethei prima, idem poeta spatio
temporis brevissimo pervênit ad summam claritudinem. Hoc
opus autumno a.1774 nundinis librorum Lipsiensibus editum
ibidemque plurimum est divenditum. Nullus liber Goethei alius a tot
hominibus poetae coaequalibus lectus est. Successus huius libri
vendendi optimus suffecit ad gloriam divitiasque Goethei perennes.
Argumentum fabulae maximam partem narratur per epistulas, quas Werther scribit ad Vilelmum Humml amicum suum.
Werther, ut est iuvenis, nondum sat bene scit, quid in vitâ sit
acturus, ex urbe aufigit in mundum cuiusdam vici burgensem, qui
appellatur „Valhemia“. Ibidem iuveni placet per arva
camposque vagari et exercere artem delineandi, cum se ipsum habeat pro
artifice. Aliquo die Werther cognoscit quendam magistratum, a quo
invitatur. Diu Werther non vacat eidem visitando. Cum aliquando animum
induxerit hoc facere, incidit in Lottam pulchram mulierem filiam
magistratûs. Lotta laetissimê circumvolitatur ab octo
fraterculis sororculisque, quas curat tenerrimâ cum caritate
maternâ. Werther ad magistratum vecturus iam scit Lottam esse
sponsam. Quod accipit a mulieribus, quae hoc iter secum faciunt. At
hanc rem sibi iniucundam nescire volens statim incidit in Lottae
amorem. Aliquo die ambo unâ sunt participes ballationis, in
qua exoriuntur fragores caeli fulminaque. Eo quod ambo simul cogitant
de quodam carmine Klopstockiano, animadvertunt se esse artissimâ
affinitate animarum inter se coniunctos. Inde ex hôc tempore
Lotta et Werther multum temporis unâ degunt. At cum Albertus, vir
Lottae sponsus, ex itinere negotioso revertatur, Wertheri animus
paulatim mutatur. Viri sponsi praesentiâ idem cognoscit
amorem suum esse spei expertem. Quamvis Albertus est homo
placidus et clemens, unus vir ab altero quadamtenus distrahitur.
Werther cum animadvertat constellatione infelici fieri non posse, ut
suus amor Lottae vehementissimus expleatur, urbem relinquit, ut animum
avertat. Aliquamdiu apud legatum laborat, sed acerbâ illius
diligentiâ et morum aulicorum angustiis spes Wertheri decipitur.
Idem nescit se accommodare ad vitae rationem, quam observant homines
nobiles societatisque superiores. Itaque iuvenis spe deceptus Valhemiam
revertitur. Interim Lotta atque Albertus connubio sunt coniuncti.
Werther, cum aliquo vespere brevi ante Natale Domini Lottam visitet
Alberto absente, amore tam vehementer corripitur, ut Lottam amplexus
osculetur. At eadem se a Werthero avellit et asseverat se eum die
Natalis Domini (i.e. quattuor diebus post) demum velle revidere. Hac re
factâ Werther non iam potest, quin despêret.
Idem scribit epistulam valedictoriam, sub praetextu itineris faciendi
mutua sibi sumit duo pistolia sclopetandoque se interficit. Postridie
mâne Werther invenitur veste caeruleo-flavâ sibi
consuetâ indutus graviter vulneratus; denique versus horam
duodecimam meridianam efflat animam; in pulpito deposita est
Lessingiana fabula „Aemiliae Galotti“ aperta. Nec
permittitur funus christianum interfectori sui ipsius. "Quaecumque
invenire potui de historiâ miseri Wertheri, sedulê collegi
vobisque hîc propono, quo scio vos gratos fore erga me. Nec
poteritis, quin admiremini et diligatis eius animum indolemque, quin
defleatis eius fortunam adversam. Tu autem, bona anima, quae sentis
eundem impetum ac ille, consolare te eius passione et sine libellum
tibi fieri amicum, si aut fato aut culpâ propriâ non
invenis familiariorem." (Latine reddidit N. Gr.)
Iohannis Volfgangi de Goethe fabula romanica omnium illustrissima:
„Werther iuvenis quae passus sit“, a Nicolao Groß in
Latinum conversa glossarioque instructa.
|